Liefde gaat niet door de maag

Ze zijn al weer druk in de weer in de tuin, nieuwsgierig, luidruchtig, parmantig: de koolmezen. Koolmezen, en dat is voor ons wat minder waarneembaar, blijken heel romantische trouwe zieltjes te zijn. Man en vrouw volgen elkaar in voor- en tegenspoed, en lijden liever honger dan dat ze uit elkaar gaan.

Chips
Deze romantische boodschap rolt uit een onderzoek van Oxford University. Daarbij deden biologen vergaande pogingen om de koolmeesliefdesband te breken, maar ze slaagden daar niet in. In de bossen bij Oxford doen biologen nu al zo lang onderzoek naar koolmezen dat ze ze bijna allemaal kennen. Negentig procent van de mezen heeft een pootring met een chip erin. Met die chip kunnen de mezen toegang krijgen tot de voederbakjes in het bos.

Liefde of eten?
Dat gaf de mogelijkheid tot een creatief experiment. Voor koolmezen die een broedpaartje vormen wierpen de biologen tijdens de magere wintertijd een hindernis op. De onderzoekers stelden de chips zo in, dat twee mezen van één stelletje niet allebei bij dezelfde voederbak konden eten. Wat zouden de mezen dan doen was de vraag?

Ze vlogen, ondanks het gebrek aan voedsel, vaak tóch samen naar één voederbak. Er hingen dus veel hongerige koolmezen rond bij voederbakken waar ze niet in konden komen.Terwijl ze niet echt afhankelijk zijn van hun partner, koolmezen vliegen in de winter namelijk veel in groepen. Ze hadden zich dus best bij een groepje kunnen aansluiten dat naar een voor hen wel toegankelijke voederbak ging. Maar dat deden ze niet, ze kozen er voor bij hun liefje te blijven.

De voederbakken waren zo ingesteld, dat de klep na twee seconden dichtging als een vogel er had gegeten. De koolmezen die niet bij een bak mochten eten, wisten binnen die twee tellen toch vaak voer te bemachtigen. Ze piepten snel achter hun partner, of achter een andere vogel in de groep aan. Net als die zwartrijders die je bij een ov-poortje op de hielen zitten. Als de koolmezen hun partner volgden, lukte dat “zwartrijden” best. De koolmezen deden dus veel moeite om bij elkaar te kunnen blijven.

Trouw moet blijven
Volgens deze Britse biologen is „het onderhouden van paarbanden” veel belangrijker voor koolmezen dan gedacht: :paarvorming krijgt zelfs voorrang boven eten. Dat is tragisch voor de koolmees, want een mezenhuwelijk eindigt nogal eens in de bek van een roofvogel of kat. Kennelijk zitten er in de ogen van de kolmees enome voordelen aan de huwelijkse trouw.

Iris