– door Iris de Veer

Waterloo

Wie de memoires “Ons leven met Reve” van Woelrat en Tijgetje heeft gelezen weet al dat de liefde niet over rozen gaat. Een van mijn mederedacteuren heeft me uitgedaagd: probeer mij maar eens van de woelrat te laten houden. Met jeugdige overmoed heb ik die uitdaging aangenomen. Ik ben echter bang dat ik in de woelrat mijn Waterloo gevonden heb. Hij is moeilijk te beminnen deze langharige nozem van de tuin. U mag hem van mij wel een beetje blijven haten.

Woelrat is geen rat

Hun lijf kan je in de lengte ongeveer tussen een uitgestrekte duim en wijsvinger vatten. Ze wegen 1 tot ruim 2 ons. Ze hebben een prachtige langharige glanzende vacht van boven iets donkerder dan op hun buik. Hun kop is stomp ( daaraan kun je onmiddellijk het verschil zien met de bruine rat die heeft een spitse kop). Daardoor zien ze er een beetje marmotachtig uit. Hoewel het geen echte ratten zijn is het toch verstandig om ze niet met je blote handen aan te raken. Ze zijn niet zulke ziekteverspreiders als bruine ratten, maar er is een kans om Tularemie, een vervelende bacterie, op te lopen. Als ze eten zitten ze op hun kont en werken met hun voorpoten hun voedsel naar binnen. Hun voorpoten hebben 4 teentjes en hun achterpoten 5. Ze hebben lange grote gele knaagtanden. Over het algemeen zijn ze zwijgzaam, maar ze kunnen in nood een soort hoge vogelachtige geluiden maken of knerpen. Het zijn uitstekende zwemmers en ze zwemmen met hun kop boven water en maken een V-vormig spoor in het water.

Woelratten komen in Europa voor van Wales tot aan Siberië, behalve in Ierland en in Spanje. Ze werpen wel vijf nesten per jaar. Elk nest kan tussen de 2 en de 10 jongen bevatten. De jongen worden blind en kaal geboren. Moeder Woelrat schopt ze na een week of drie het hol uit. Rovers zoals bruine ratten, reigers en uilen mogen graag zo’n roze hummeltje oppeuzelen. Ze kunnen binnen een jaar zelf weer een nest krijgen, dus dat wordt vrij snel een flinke invasie. Gelukkig leven ze in het wild niet zo heel lang, ongeveer anderhalf jaar.

Trammelant in Huize het Gras en erger

De woelrat leeft in schoon water aan de oever. De woelratman leeft in gangenstelsels van zo’n ruim 100 meter lang. Voor de woelratvrouwen is het huis veel korter, ongeveer 50 meter. De mannen wonen alleen en zijn honkvast: ze blijven meestal hun hele leven op dezelfde plek. De vrouwen wonen vaak samen (bijvoorbeeld met hun dochters) maar verhuizen nogal eens. De ingang van hun gangenstelsel kan net boven of net onder de waterlijn liggen. Soms, bijvoorbeeld bij een hoge waterstand, maken ze en bovengronds ook nog een nest van gevlochten grassen. Het zijn propere diertjes: ze bouwen latrines aan de zijkant van hun gangenwoning en poepen en piesen daar. Als Woelrat op uw Geheime Landgoed zijn intrek genomen heeft is dat onmiddellijk duidelijk in Huize het Gras. U herkent de gangen omdat ze half zichtbaar zijn boven de grond. In een nacht verschijnt er dan een soort labyrint van opgewoelde grasmat. Maar die gangen zijn tot daar aan toe. Je ziet vooral dat hij op bezoek geweest is als je planten een paar dagen later verdorren. Per dag per rat wordt er bijna twee ons aan groenvoer vermalen, grotendeels plantenwortels. Woelrat is dol op met name fruitboomwortels, rozenwortels en tulpenbollen schijnt het. De schade kan enorm zijn. Probeer van dit haatdier maar eens te houden als tuinier, mij is het nog niet echt gelukt.

Strijd: stank, vliergier, val of herrie

Wat te doen als zich een kolonie woelratten lijkt te ontwikkelen op je landgoed. Hier weer enkele tips om uw haat in goede banen te leiden. Begin eens met een makkelijk en goedkoop middel: geur. Stop mensen- , katten-, of hondenhaar, visafval, kaneel, etc. in de gangen (geen mottenballen die vergiftigen je grond). Het beste recept is vliergier in de gangen. Neem hiervoor het blad van de vlier, doe dit in een emmer en vul de emmer met water, ongeveer 10 liter water op 1 kilo blad. Laat dit mengsel 10 tot 14 dagen staan. Daarna kun je de stinkende massa, die na enige tijd ontstaat, onverdund in de gangen gieten. Er zijn ook speciale klemmen en vangkastjes in de handel . Maar dat vind ik zelfs voor een haatdier wel een lijdensweg. En geluid: alle kastjes met ultrasone geluiden tegen mollen en muizen zijn ook hinderlijk voor de woelrat. Maar die zijn behoorlijk hinderlijk voor alle dieren inclusief mensen. Kortom ga aan de vliergier!