Minder vossen, meer Lyme

Per jaar worden ongeveer 1,2 miljoen Nederlanders gebeten door een teek. Een teek ziet er uit als een heel klein spinnetje. Hij kruipt naar plekken waar hij makkelijk door de huid heen kan bijten om bloed te drinken van zijn gastheer (in je lies, achter je oor, in je oksel). Volwassen teken die zich volgezogen hebben zijn zo groot als een doperwt. In Europa is ruim 30 procent van deze parasieten geïnfecteerd met de bacterie Borrelia burgdorferi. 400.000 Nederlanders lopen zo elk jaar zo’n het risico de ziekte van Lyme te krijgen.

Lyme is een nare ziekte met veel verschillende verschijnselen en is vaak lastig op te sporen. De gevolgen zijn meestal onomkeerbaar. Als je een teek hebt moet je hem daarom zo snel mogelijk verwijderen. Niet met alcohol, dan leegt hij zijn maag en vergroot je de kans op infectie. In de VS leidt infectie met de ziekte van Lyme relatief vaak tot gewrichtsproblemen, in Europa vaker tot huidproblemen. Een antimuggenmiddel met Deet helpt tegen het risico van een tekenbeet.

Het aantal teken in Nederland groeit elk jaar. De groei van het aantal kleine zoogdieren speelt daarbij waarschijnlijk een rol. Dat laatste blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek. In Amerika dacht men dat de verspreiding van de ziekte van Lyme te maken had met het groeiende aantal herten. Een logische gedachte, want veel teken gebruiken herten als gastheer. Teken maken in de loop van hun leven echter gebruik van meerdere gastheren. Ze beginnen bijvoorbeeld op een klein zoogdier zoals een muis, en stappen na een tijdje over op een grotere gastheer en eindigen hun levenscyclus op een mens of een hert.

De ziekte van Lyme blijkt vaker vaker voor te komen als er minder rode vossen zijn. Vossen eten veel verschillende kleine en middelgrote prooidieren, zoals muizen, ratten, en konijnen. Een afname van het aantal roofdieren kan leiden tot een sterke toename van het aantal prooidieren en zo tot een toename van het aantal Lymegevallen. De prooidieren van de roofdieren zijn immers de gastheer voor de teek. Het onderzoek laat goed zien hoe een verandering in de populatie van roofdieren duidelijke effecten kan hebben verderop in de voedselketen tot de verspreiding van kleine, bloeddrinkende parasieten aan toe.

Iris