Composteren

Een cadeautje van de natuur

Goede compost heeft een donkerbruine kleur, ruikt naar bosgrond. Het wordt ook wel het zwarte goud van de tuinier genoemd.
– door Isolde Landman –
Planten halen de meeste voedingsstoffen uit compost. Door extra compost aan de grond toe te voegen, verbeter je de gezondheid van je tuin. Je planten en bomen in de tuin worden sterker, bloeien langer en zijn minder vatbaar voor ziekten en plagen. Composteren is het natuurlijke proces waarbij groente en tuinafval wordt omgezet in humus (voedselrijke grond). Het voordeel is tweeledig. Door zelf compost te maken, raak je je groente en tuinafval kwijt en zorg je zelf voor een ideale vorm van bemesting. Bovendien hoef je het tuinafval dan niet af te voeren. Met extra compost verbeter je de humuslaag van de grond in je tuin. Voedingsstoffen spoelen minder snel weg en het vocht in de grond wordt langer vastgehouden. Bacteriën, schimmels en beestjes als wormen en slakken zetten het afval om tot een voedzame bron voor de planten.

De composthoop
Er zijn veel manieren om met een composthoop te beginnen.
1. Je kunt ze maken van pallets met een demontabele voorkant voor het keren van de hoop en het weghalen van de compost. Bakken van één meter in het vierkant is ideaal en houten latten met 2 cm tussenruimte, zodat er lucht bij de hoop kan komen. De zuurstof is belangrijk voor het oplopen van de temperatuur, die nodig is om het afbraakproces te bevorderen. De bovenkant van de bak is open, maar moet bij regen of droogte worden afgedekt. De composthoop mag niet te droog en niet te nat zijn, maar vochtig. Handig is om met twee of drie bakken te werken omdat je tijdens de afbraak van het groenafval de hoop moet keren. Het keren (omscheppen) van de hoop bevordert de ontwikkeling van composteren. Door de inhoud van je bak te keren komt er zuurstof bij en dat bevordert het proces. Als je twee bakken hebt, kun je de inhoud van de gerijpte compost omscheppen in de tweede bak, terwijl je de eerste weer vult met het frisse groenafval. De educatieve moestuin heeft er drie.

Compostbakken

2. Je kunt ook 4 palen in de grond slaan en er gaas om heen spannen. Deze manier is heel geschikt voor de compost van bladeren. De compost van bladeren kun je gebruiken voor planten, die van zure grond houden, zoals de azalea, rododendron, camelia en hortensia.
3. Van wilgentenen kun je een ronde bak maken. Steek de wilgentenen recht de grond in en vlecht er dunnere doorheen. De takken die in de grond zijn gestoken, lopen uit en zorgen voor de beschutting van een bladerdek.
4. Je kunt een kant en klare plastic silo met deksel aanschaffen en een gleuf aan de onderkant waar je de compost na enige tijd uit kunt scheppen. Let er bij de aanschaf op dat er luchtgaten in de bodem zitten. Die luchtgaten zijn belangrijk om bodemorganismen de kans te geven naar binnen te komen.


5. Je kunt ook, tip van Loes, compostzakken met een hengsel kopen bij de Lidl of de Action. Zo’n zak is makkelijk om te keren, waarna je de inhoud er omgekeerd weer inschept. Wat onder was, komt boven en dat bevordert het omzettingsproces. Het nadeel van deze oplossing is dat er geen micro-organismen bij kunnen komen, tenzij je zelf aan de onderkant een paar gaten maakt.

De opbouw van een composthoop
Variatie bepaalt het succes van een goede composthoop. Gebruik voor de opbouw afwisselende lagen van groen (zuurstof) en bruin (stikstof) materiaal. Het verse snoeisel of groente afval in combinatie met versnipperde takken, verdroogde planten, dor blad, snippers papier of karton (niet gekleurd), hout as, koffiedik, eierschalen. Gooi er geen gekookt voedsel, vlees of melkproducten op, want die trekken ongedierte aan. Vermijd ook uitgebloeide bloemen met zaad en blad van groenblijvers, want die verteren slecht. Evenals citrus- en aardappelschillen en wees zuinig met gemaaid gras. Is het materiaal te grof, haksel het dan. Als het broeiproces achter de rug is, houd je een derde van de hoop over. De hoop kun je keren, maar een goede hoop hoeft niet gekeerd. Schep gewoon het bovenste laagje niet gecomposteerd materiaal eraf en gooi dat op de bodem van de volgende hoop.

Gebruik maken van compost
Het voorjaar is een mooie tijd om het compost om te scheppen en in je tuin te verspreiden. Zeef het verzamelde compost met gaas. Het fijne compost kun je dan gebruiken voor de verspreiding in je tuin.
Door het strooien van compost komen de wormen naar boven. Die nemen het materiaal in zich op. Hun vele gangen in de grond, zorgen voor het verdwijnen van wateroverlast. Daardoor kunnen planten en bomen hun wortels dieper in de grond nestelen en kunnen ze makkelijker de nodige voedingsstoffen opnemen. Een fraai staaltje van samenwerking in de natuur.

Zeef op de educatieve moestuin